Bain triail as an iniúchadh seo chun deis a thabhairt do na foghlaimeoirí éifeachtaí teasa ar gháis a fhiosrú.

This resource is in Irish and is also available in English and Welsh

Dírítear sa turgnamh seo ar gháis agus aerbhrú. Breathnaigh ar dtús ar an bhfíseán faoin gcaoi le tabhairt faoin taispeántas ar na cupáin ghreamaitheacha (‘Sticky Cups’), ansin foghlaim faoin gcaoi a bhféadfadh do chuid foghlaimeoirí iniúchadh a dhéanamh ar an gcaoi a bhforbraíonn gáis le huisce, buidéal agus balún.

Cuspóirí foghlama

  • A thuiscint gur leacht é aer: sreabhann sé, is féidir lena chruth athrú agus líonann sé a ghabhdán.
  • Foghlaim nuair a théitear aer, go bhforbraíonn na gáis mar gheall ar an teas breise.
  • Foghlaim go mbogann cáithníní i ngás thart, agus nuair a théitear iad, go mbíonn an ghluaiseacht sin níos tapa agus go bhforbraíonn an t-aer sa ghabhdán.
  • A thuiscint go dtugtar aerbhrú ar fhórsa aeir thar achar ar leith.

Scileanna taighde:

  • Athróga is féidir a athrú, a thomhas agus a rialú a shainaithint.
  • Breathnuithe a thaifeadadh agus míniú a thabhairt ar an méid a aimsíodh.

Breathnaigh ar an bhfíseán

Léirítear san fhíseán thíos an chaoi le tabhairt faoin taispeántas ar na cupáin ghreamaitheacha.

Source: Royal Society of Chemistry

Demonstrate the expansion and contraction of gases and make a pair of cups stick together.

An t‑ábhar tacaíochta a íoslódáil

Socraigh agus reáchtáil an t‑iniúchadh le do rang, bunaithe ar na nótaí don mhúinteoir agus na sleamhnáin don seomra ranga, ina dtugtar liosta trealaimh iomlán, an modh, na focail agus na sainmhínithe is tábhachtaí, ceisteanna do na foghlaimeoirí, ceisteanna coitianta, agus neart eile.

Nótaí don mhúinteoir

PDF | Cáipéis Word ineagarthóireachta

Sleamhnáin don seomra ranga

PDF | Cáipéis PowerPoint ineagarthóireachta

ÍOSLÓDÁIL GACH RUD

Céard a chaithfidh a bheith ar eolas ag na foghlaimeoirí ar dtús?

Ba cheart go dtuigfeadh na foghlaimeoirí na difríochtaí cáithníní idir solaid, leachtanna agus gáis. Ba cheart go n-aithneoidís nach féidir gáis a fheiceáil. Ba cheart go mbeidís feasach go gcomhdhéantar aer as gáis dhifriúla agus go mbíonn sé thart orainn i gcónaí, agus go mbogann cáithníní gáis thart gan bhac.

Liosta trealaimh

Taispeántas:

  • 2 chupán phlaisteacha thrédhearcacha atá díreach mar an gcéanna
  • Citeal
  • Rolla cistine
  • Eascra plaisteach

Iniúchadh Grúpa (teastóidh siad seo ó gach grúpa):

  • Balún
  • Buidéal plaisteach dí 500 ml
  • 2 bhabhla
  • Uisce te (ón sconna, ná bíodh sé ar fiuchadh)
  • Oighear agus uisce

Acmhainní breise